Кодшо ийын мартыште, пресс-конференций деч вара Всекитайский еда Китай калык погынын представительже-влак, тыматле награде дене увертарен да чаплын выступатленыт кэцян премьера мо ӧрыктара: олала китайыште частный собственностьышто улшо мланде тич погенОйло утым, молан тудо лачак тиде мут-влакым кучылтын огытыл. Но адакшым тудо эн йодеш пурташ лиеш. Тиде теве кузе лийын да мо семын кӱлешан экономикыште, политикыште лидер семын вашталтын. 1949-ше ийыште китай годым коммунист партий материкысе китай ӱмбалне тергымаш налмекше, тунамак тудын почеш мландылан частный собственность россий большевик-влак нерген ок кораҥ.
Ялысе вер-шӧр, мланде реформо кулак-влаклан насильственный смена кондаш тарванен, коллективизаций саманын шкежат мучаш марте ом собственность лийшаш огыл, но 1950-ше ийла.
Ола сем озалана, тыгак малпого режим, кеч недвижимость илен, янлык тӱкыдымо кодын лийын. Тиде ийын, туге гынат, правительствын политикыштым виктараш права кӱлеш шелеш годым, саманлан мучашым Вер Цзэдун, частный собственность дене веле улеш. 1982 ийыште лукмо у конституций дене, мландыштлан кугыжаныш собственностьышт улшо ола мучко увертараш лиеш. Вара, ола китайыште социализм кугыжаныш собственностьыштыжо улшо мланде ончо менге лиеш. Кумло ий икымше гын Республикын кугыжаныш собственностьым частный собственность лийшаш да калык икоян миен капан, пытартыш коло ий ваштареш тенденций шижалтеш. Мучашлан 1980 ийыште, вцик-ын да кугыжаныш погымо оксам marketize йӧным кычалыт, пашаште тыге, 1988-ше ийыште тӱҥалын эксперимент лийын да вияҥеш ола мландым арендыш тудо 1994 ийыште пеҥгыдемдыме ужалаш тӱҥалыт закон, права семын палыме вцик-ын (Лурсым). Шымле ий марте шуйнен кертеш коммерческий лурсым кучылтмо илыме помещенийым кучылтмым, вес ийын чыла цельым, нылле, витле ий. Налме, ончыко ак икгана ыштен, жап мучашышке кугыжаныш да мландыш пӧртылын.
Шке цельыш шуын кертеш ресурсым вияҥдымаш да рынке шотышто тыге пекин мобилизоватлымаш, арала, мландылан собственность шотышто нимо огеш вашталте мо режим: кугыжаныш каласен кертеш, тудын ончычсо семын мланде, кучылташ права да тудлан вияҥаш гына ужалалтеш.
Шотыштат, тидыжым экономикым вияҥдымылан лур капиталист арендыш куснымо лийын. Нуно улыт ужален, шагал кучылтыт, тыглай иктӧр зонирование правилым да компенсацийым, кугыжаныш гын экспроприироватлаш. Сӧрымышт семынак, ЛУР вашкерак лоббироватлаш овалташ тӱҥалеш.
Нуным ала ӧпкелен, ала мо нерген правилым, лийын жап мучаште мо лийшаш, кокытеланымаш да ончыкта, молан манаш гын, тудо тӱлаш логалеш шуеш.
Вик манаш гын, чынак чыла раш лиеш: тӱлаш 70 ияш утларак шымлен да кучылт шагал огыл ик ий ок нал Кит.
Но оза-влак оксам тӱлен ыле шуеш, американ писатель да чолга эптон синклер семын каласен: “поктен еҥ умылен Йӧсӧ ала-мо, умылыдымаш годым тудлан пашадар деч шога."Мучаш шотышто политикым тыгай лиймаш давленийым, 2007 собственность права увертарымаш мо, лиеш мо илаш шуеш лур"автоматически."Олмеш проблемым решатла гынат, лач тиде вӱдым румбыкаҥдат.
Собственностьым закон огеш пале, мо тугай"вигак"ончыктымо: эн тӱҥжӧ, тиде мом ок кугыжаныш ЛУР-у оза сбор тӱлаш логалеш. Тиде йодыш тиде кӱлешан, уэмдыме деч посна кеч-могай жапыште кӱлеш акым тӱлем вет чыным вигак лимитым палемдыме ЛУР. Тичмаш да тичмаш акышт частный собственность тыглай семын палыме идентичный ЛУР ушымо штат-влак. Сандене авторын шонымашыжым рашемдаш закон 2007 ий ок йорате лач “вигак кумылаҥдаш."(Лимин вам, редакцийыш памаш гыч ик группын членже шотлалтеш, пусть мут мо лийын двусмысленность.) Ончыкташ манын, тиде кӱлеш ыле мо пудырата взнос ЛУР-овалтыш. Но, ончыкташ манын, мландылан частный собственность лийшаш огыл мо кӱлеш ола китайыште комиссий пайдале ыле тичмаш пӧртылтет гын, молан консерватор партий ваштареш выступатлат. 70 партий гыч икымше-1990 тӱҥалтыш пуа лурсым ти-нылле вич ий наре ий эртен. Лу ий гыч нуно тиде правам ужалыме вис-вис шонет гын, нуным веле лиеш 35-м. Тиде мыняр тӱлаш налаш лиеш. Расчёт тидыже, коеш, йодеш у пурташ кӱлешлыкшым ЛУР-овалташ келшыдымын ыштымыштлан правам да раш шке нергенже йодеш. Тидын нерген йодыт гын, мом китайыште граждан li деч колышо-влак кодшо ийын мартыште. Журналист-влакын йодышыштлан вашештат гын, мо лийын кайыш, кунам 70-лурсым кеҥеж мучашлалтын, мом каласет: китайыште тошто калыкмут уло: экономикыште лӱдыкшӧ ласкалыкым конда. Тыштат тудо жапыштыже шуялтен кертыт, шӱй укеште йодмашым пуаш, проектлаш нимогай йӧн лийын огыл, да йӧн лийын огыл да ужалаш налме влиятле. Конешне, южо еҥ каласен кертыда: “тиде тудо, мом тыланда ойлен, но мо юридический гарантийышт лийын."Тыште мыйын тиде палемдымашым лийыныт: кугыжаныш каҥашын пуа вашке ынде радам ведомство-влак келшен толшо закон-влакымат шымлен, арален да предложений кылдалтше недвижимость шонен луктын.
Моло мутлан, Пекин тӱлаш бессрочный уэмдашлан йӧным ышта, ямдылыме да правительстве паша законодательствым, кодифицироватлаш тудын тидлан праваже лийшаш.
Айдеме оксам тӱла бессрочный уэмдыме, еҥ-влак деч тӱлымӧ 70 ияш улмыж дене кызытат ЛУР курымашлык ЛУР.
Мо мландылан частный собственность вес верыш кеч-могай ыле манын, шонем, шонен китайыш толеш. Тидым таклан Революций пашам коммунист тӱткыш собственностьышто улшо мланде йӱла, кхмер йошкар деч ончыч большевик. Шагал лийын мо тыгайже режим, мландым национализироватлаш икана, угыч шкенландараш. Фанфара деч посна эше, китай мланде правительстве радамым денак чарныме нерген увертарен, официально действий пурташ лиеш тудым, да тидын марте 1982 ий гыч лу ий жапыште неофициально тӱҥалеш. Тиде политикыште ончыктышо план, шнуй виян идеологий рашемдаш социализмын символжо семын шыгыремдыме да политик-влак молан рельс кумшо набор ушкал китай колен. 2005 ийыште, кунам 2007 тений малпого нерген закон, тудым титакан семын почеш виш серышыже кугыжаныш собственностьыштыжо ик профессор левак деч вуйшиймаш деч кораҥмаш ярлык-влакситыше лийже манын, тудо корныш лукмо утларак прогресс ий кучалтеш. 2017, мом нӧлтал ок кудыр увертарымаш: чучеш, шукырак огыл мо граждан китай социализмын символжо але верч тыршен тунем, кеч-кунам пашажым недвижимость марте шуын. Тиде ончыкта, политик-влак молан дене, молан шагал веле лийын, мом ыштен кертыт да мом шонет, тудым ыштен налмашке. Сила китай президентын ӱшанъеҥже-влак почмо сессийыште мом да толшо калык погынын премьера кэцян цзиньпина награде всекитайский Пекиным, 2016 март. Тӱрыс экономический эффект лач частный собственностьшо дене, очыни, кӱкшын акла да мландышке талешке-влак ышташ лиеш: кукшо, сандене ала молан, мо ожно лийын чынак шымле ий марте, ынде пайдаланаш правам бессрочный савырна, вет пазар шуеш да правительстве шона нерген утларак шижын ок мо стабилизировать уло. Эффектым, но кугу лийын огыл Кажне ий паремым активын дисконтироваться ончыкылык вич процент гын, мутлан, кызытсе ак 70-ий 97 процент деч шукырак акым суммыш актив актив м тидлан правам уло, жапыште курымашлык. Тыгак мланде нерген статистике ушанрак ак лийшаш ыле. Идым рынке ак лукшо статистика рашемден, тиде фактым шотыш налме огыл, илышын тӱрлӧ-тӱрлӧ лийын кертеш мо ик квадрат метр кужытышто зданий, а ден рынке ак дене тӱрлӧ тугеже, уке гын, пошкудо ик квадрат метр. Службо жапыште койышыжо уло гын чыла курымаш, корректно акшым таҥастараш гын кумдык единицыште лийын. Тыгак налогым недвижимость пуртымо ятыр тыглай лийын. Шуко ий жапыште шуктымо нерген ойлымо китай ценностный чиновник-недвижимость налог ориентироватлаш илыман, но нимо шот огеш лек. Китай таче тыгай системым илышыш пурташ гын, тудо утларак лиеш, проблемымат тыглай кечылан кусараш лийдыме погым аклымаш ак: оценке, тыгак кажне пашалан ак волен логалеш лекме жапшым шотыш кече лишемме семын лур. Тиде проблемым решатлаш йӧн дене ыштен эре лурсым тиде жаплан кораҥыныт. Тыгак у осложнений но политике конда. Йодыш эн очыни, шагал огыл шымленыт ий илыш гыч мо лийын Лурсым, мо лийын-тудо, ко аныклаш оксатым, тӱлымӧ курымаш лиеш да уэмдыме те кӱчык жапыште утларак тӱлыман. Нимогай уке точко очыни, тыгай лийын шуеш правительствыште тудым пуымым чарненыт. (Декабрьыште, кучемын озаже олаште уэмдыме тӱлаш огыл решатлаш пуымо вэньчжоу 20 ияш Лурсым, олмеш пу, молан манаш гын, иктынат тиде деч вара нуно права правам пытыше пӧрт.) Тӱҥ манеш, омса лондемым шотлен, тудо тунар лапкан чучеш ойгаҥдарен улмаш. Йодыш улмыж нерген утларак кӱлешан, умбакыже кузе погымо оксам верысе правительствын лийын. Операций ышташ окса дене верысе кучем орган-влак шке лур ужален шога: тыгай счётышкыжо тичмаш колен шым процент ужалена (налме вер южо шонымаш, кумло вич процентым) шке паремым. Корным муаш кӱлеш манын, тӱлымӧ парым деч посна илен лектыш йомдарымым пӧртылташ лурсым сулен. Тиде ик проблемылан вашмут-недвижимость тиде налогым ила. Ятыр моло эл дене таҥастарымаште, аклаш периодике огыл Китай налогым тӱлыкташ илыш верыш кусараш лийдыме пого. Китай политик шуко шона, шона мо сай уло, но кызытеш нунылан ок сите шонен муыныт лек, манаш лиеш. Пеҥгыде лийже манын, налогым недвижимость-вашмут идеальная огыл. Кызытсе вийым погаш эрыкым мландыште шымле ий суммым тӱлен системыште, верысе правительствын лур ужалем, а улшыжым шотыш кондат лурсым недвижимость тынар окса налогым ок керт.
Туге гынат, пошлин гына лийын кертеш чарен, молан манаш гын, кӱлмӧ, ӱшана манын шонен тидым ыштеныт.
Пытартыш, шогымыжым шотыш налын, мландым собственностьыш собственностьышто улшо мланде мо режим режим оласет ялысе икмынярым ужым. Тиде жапыште озанлыкын мланде собственностьышто улшо мланде участке-влакым китай системыжын моло йӧршын кок тӱрлӧ принцип тӧрлалтыт, тудо, тудо ола вуйлатышын. Тудо кугыжаныш чиновник-влаклан кучаш огыл, но южгунам удан коллектившым палемдыман. Пайдаланен кертшаш права улеш кумло ий ончыч фермер. Ял тичмаш савырыше сатулан ышташ лиеш Лурсым, тудо ондакрак лийын уло национализироватлымаш гыч компенсацийым тӱлымеке, ты погынымашыште тудлан тидын нерген ял озанлык теорийыште негызлалтше жап аклаш, кӧ тудым пызыра гынат, тидыже рынке ак суммо ятырлан изирак лиеш. Кеч-могай ялыште лийшаш мо але ак ойыртемже чиновник-влак мланде озаҥ застройщик наталкивать, тудын деч налын кертыда падырашым, социал да мер илышыштыже пуламырым тарватен шуко ий китай лектыш. Тыгай олалаште вцик-ын режим куштылемдаш керт лийын гын, налог да правам собственность недвижимость дене курымашлык, вцик-ын ыштыме керт режим простаҥдымаш прецедент тыгай ял, ола ден ял эсогыл система але ужат. Чыла чын ыштеда гын, тыгай мланде реформо тӧра рольыштым иземден кертме семын дене ушымашым кӱрлаш, да, тугеже, ренте-влак ойыртемжым шотыш налын арбитр да ак волыш. Керек-мо лийже, раш, ик ойыш безобидный коеш ыле мо, Мо, помыжалтарыме пеш кӱлешан трансформаций китай коклаште кыл да кугыжаныш собственность озалана.
